Tua bin gió, dù là một giải pháp năng lượng tái tạo bền vững, lại đang đối mặt với một vấn đề lớn liên quan đến xử lý rác thải sau vòng đời sử dụng. Sau khoảng 20-25 năm hoạt động, các tua bin gió thường được thay thế hoặc tháo dỡ, nhưng cánh quạt của chúng – làm từ vật liệu composite như sợi thủy tinh và nhựa epoxy – rất khó tái chế. Điều này dẫn đến việc các cánh quạt bị chất đống tại các bãi rác hoặc bị chôn lấp.
Nguyên nhân chính
Khó tái chế
- Các cánh quạt được thiết kế để bền, nhẹ, và chống chịu thời tiết khắc nghiệt. Tuy nhiên, cấu trúc composite của chúng rất khó để tách rời và xử lý.
- Công nghệ tái chế hiện tại vẫn còn hạn chế, đắt đỏ, và không đủ quy mô để xử lý số lượng lớn tua bin hết hạn sử dụng.
Gia tăng số lượng tua bin
- Với sự phát triển nhanh chóng của năng lượng gió, ngày càng nhiều tua bin được lắp đặt. Điều này đồng nghĩa với việc lượng phế thải từ tua bin gió sẽ tăng cao trong tương lai.
Thiếu quy định xử lý
- Nhiều quốc gia chưa có chính sách bắt buộc để xử lý hoặc tái chế tua bin sau khi tháo dỡ, khiến chúng bị bỏ mặc hoặc chôn lấp.
Hệ lụy
Gánh nặng môi trường
- Các bãi rác chứa cánh quạt tua bin chiếm diện tích lớn và không phân hủy sinh học.
- Quá trình chôn lấp có thể gây ô nhiễm đất và nước ngầm nếu không được quản lý đúng cách.
Lãng phí tài nguyên
- Vật liệu composite trong cánh quạt chứa nhiều tài nguyên giá trị nhưng không được tận dụng lại, gây lãng phí nguồn lực.
Hình ảnh tiêu cực về năng lượng tái tạo
- Việc tua bin gió trở thành “núi rác” có thể làm giảm niềm tin của công chúng vào năng lượng tái tạo, gây cản trở cho các dự án mới.
Giải pháp tiềm năng
Phát triển công nghệ tái chế
- Nghiên cứu công nghệ nhiệt phân và tái chế hóa học để xử lý composite, tách sợi thủy tinh và nhựa epoxy.
- Tái chế thành các vật liệu xây dựng như xi măng hoặc nhựa tái chế.
Thiết kế cánh quạt mới
- Sử dụng vật liệu dễ tái chế hơn như sợi carbon hoặc nhựa sinh học phân hủy.
- Thiết kế tua bin với vòng đời bền vững hơn, có khả năng tháo rời và tái chế dễ dàng.
Chính sách và quy định
- Áp dụng các quy định yêu cầu nhà sản xuất và vận hành tua bin phải chịu trách nhiệm xử lý phế thải sau khi tua bin hết hạn.
- Khuyến khích các chương trình “sản xuất – tái chế khép kín” trong ngành năng lượng gió.
Tái sử dụng sáng tạo
- Biến cánh quạt tua bin thành vật liệu xây dựng, cầu vượt, nhà ở tạm, hoặc thậm chí là đồ nội thất và trang trí công cộng.
Tương lai
Nếu không có biện pháp xử lý hiệu quả, tua bin gió có thể trở thành một nguồn phế thải lớn, làm giảm những lợi ích bền vững mà năng lượng tái tạo mang lại. Các nhà nghiên cứu và chính phủ cần hợp tác để thúc đẩy đổi mới công nghệ tái chế và xây dựng các quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo ngành công nghiệp gió phát triển theo hướng bền vững thực sự.